یک حمله تشنجی مانند توفانی کوچک در سیستم الکتریکی مغز است و علائم حاصل از آن میتواند از چند دقیقه مات و مبهوت شدن تا افتادن و از دست رفتن کامل هوشیاری متفاوت باشد.
حتی یک شخص سالم ممکن است به ندرت دچار حمله تشنجی شود، اما به طور کلی حملات تشنجی در کودکان شایعتر از بزرگسالان است.
هنگامی که حمله تشنجی رخ میدهد، پزشکان مجموعهای از آزمونها را بر روی فرد انجام میدهند تا مطمئن شوند که عارضه وخیمی وجود ندارد.
آزمایشی که امواج مغز را اندازه میگیرد و الکتروانسفالوگرافی (EEG) نامیده میشود، میتواند با ثبت کردن امواج بلند و نوک تیز، وجود حمله تشنجی را ثابت کند.
تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI) میتواند علت زمینهای تشنج مانند تومور، سکته مغزی یا ناهنجاری مادرزادی را نشان دهد.
تب اغلب باعث بروز حمله تشنجی میشود و گاهی علامت عفونتی مانند مننژیت است.
هنگامی که هیچ علت زمینهساز ظاهری وجود نداشته باشد، پزشکان میگوید یک حمله تشنجی خوشخیم رخ داده است.
دو سوم افرادی که دچار حمله تشنجی میشوند، هرگز در طول عمرشان دوباره تشنج نمیکنند.
تصمیمگیری درباره اینکه برای جلوگیری از حمله بعدی باید تجویز دارو انجام داد یا نه و چه هنگامی باید این کار را انجام داد، در هر فردی متفاوت است و عمدتا بستگی به نوع و دفعات تشنجهای یک فرد دارد.
صرع صرفا اصطلاحی دیگر برای اختلال تشنجی است، اما این کلمه دارای بار معنایی خاصی است، زیرا دفعات زیاد حمله تشنجی را در یک فرد به ذهن میآورد.
در هر حال متخصصان میگویند هر کسی که دو بار دچار حمله تشنجی با علت نامعلوم شود، در معرض خطر بالا برای دچار شدن به حمله سوم است.
با اینکه برخی افراد به خصوص پس از حملات شدید نیازمند گذشت چند روز برای احساس بهبودی کامل هستند، اغلب افراد پس از 10 تا 15 دقیقه میگویند حالشان خوب شده است.
داروهای ضد تشنج: کلونازپام، زونیساماید، لوتیراستام، گاباپنتین، پرگابالین
علائم تشنج
ممکن است فرد علائم هشداردهنده ای داشته باشد از قبیل: ترس و یا عصبانیت، تهوع، سرگیجه و علائم دیداری از قبیل: نورهای چشمک زن، نقاط و یا خطوط مواج.
بعد از این علائم هشداردهنده، علائم خاص شروع می شود و شامل:
- فراموشی فرد در یک دوره از زمان
- تغییرات رفتاری از قبیل برداشتن لباس های یک فرد دیگر
- سرازیر شدن آب و یا کف از دهان
- حرکات چشم ها
- خرناس کردن
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
- تغییرات روحی مانند خشم ناگهانی، ترس غیرقابل توصیف، شادی و یا خنده
- تکان دادن تمام بدن
- ناگهان افتادن
- طعم تلخ و یا طعم فلزی در دهان
- به هم فشردن دندان ها
- توقف موقتی تنفس
- گرفتگی عضلات به همراه کشش و حرکات سریع اندام
مراقبت از فرد تشنجی
بیشتر تشنج ها خودبخود متوقف می شوند، اما در حین تشنج، ممکن است فرد صدمه ببیند.
موقع تشنج فرد را روی زمین و یا بر روی محل امنی بخوابانید و وسایل تیز را از او دور کنید.
یک بالش زیر سر فرد دچار تشنج بگذارید.
فرد تشنجی را به پهلو بخوابانید، زیرا اگر فرد مذکور استفراغ کند، استفراغ وارد ریه نمی شود.
نزد آن فرد بمانید تا حالش خوب شود.
اگر کودک شما به علت تب بالا دچار تشنج شده است، به آرامی با آب ولرم بدن او را خنک کنید و هرگز از آب سرد برای کاهش تب استفاده نکنید.
پیشگیری
- همیشه مقدار داروی تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
- خانواده فرد تشنجی باید اطلاعاتی راجع به تشنج داشته باشند تا بتوانند به فرد کمک کنند.
- به مقدار کافی بخوابید.
- استرس را از خودتان دور کنید.
- ورزش کنید.
- برنامه غذایی سالم داشته باشید.
- برای جلوگیری از صدمات سر، کلاه ایمنی بگذارید.
- از مصرف داروهای غیر قانونی پرهیز کنید.
- اگر دارای تشنج غیر قابل کنترل هستید، از رانندگی، کوهنوردی، دوچرخه سواری و شنا خودداری کنید.
داروهای ضد تشنج: کلونازپام، زونیساماید، لوتیراستام، گاباپنتین، پرگابالین
یک دانشیار انستیتو تحقیقات تغذیه کشور با بیان اینکه ضعف و بی حالی می تواند علل تغذیه ای داشته باشد تاکید کرد:
« آهن مهمترین ماده معدنی است که کمبود آن ضرورتا به شکل کم خونی بروز نمی کند بلکه از علائم اولیه کمبود این ماده معدنی مهم ضعف و بی حالی و خستگی مفرط و کاهش قدرت تمرکز و ضعف در کار کردن است.»
دکتر تیرنگ نیستانی گفت:«ضعف و بی حالی می تواند علل تغذیه ای داشته باشد بویژه اینکه کمبودهای تغذیه ای در دوره کنونی به شکل بالینی و آشکار کنترل شده است اما کمبود تحت بالینی یا کمبود حاشیه ای می تواند علائم گنگ و مبهمی داشته و در برخی مواقع خود را به شکل ضعف و بی حالی نشان می دهد.
ضمن اینکه یادمان باشد انرژی داشتن ، شادابی و فعالیت مرتبط به توده ماهیچه ای بدن می شود و افرادی که بضاعت توده ماهیچه ای آنها کم است با وجود وزن مناسب دچار ضعف و بی حالی می شوند.»
وی ادامه داد:
«آهن مهمترین ماده معدنی است که کمبود آن ضرورتا به شکل کم خونی بروز نمی کند بلکه از علائم اولیه کمبود این ماده معدنی مهم ضعف و بی حالی و خستگی مفرط و کاهش قدرت تمرکز و ضعف در کار کردن است بویژه کمبود آن در میان زنانی که در سنین بارداری و یا دوره قاعدگی قرار دارند وجود دارد و با احساس این علائم بایستی سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرد.»
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی افزود:
«کمبود برخی از ویتامین ها نیز همراه با ضعف و بی حالی است که می توان به ویتامین های گروه B به خصوص B2 و B6 و نیاسین اشاره کرد که با کمبود آن فرد دچار تحریک پذیری و عصبی بودن ، ضعف و بی حالی می شود و در صورتی که فردی از الگوی غذایی نامناسبی پیروی کند احساس ضعف و بی حالی کرده و باید گفت با الگوی غذایی نابسامان فرد به درجاتی از ضعف و بی حالی دچار می شود.»
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد:
«کمبود ویتامین D که اکنون تنها به عنوان ویتامین استخوان ساز شناخته شده است موجب بروز ضعف و بی حالی می شود و طی تحقیقات جدید انجام گرفته مشخص شده است که در سالمندان تعداد دفعات به زمین خوردن که موجب بروز شکستگی می شود با کمبود این ویتامین رابطه عکس دارد و هر چه این ویتامین در بدن فرد کم باشد شانس دفعات زمین خوردن وی بیشتر است و در واقع انقباض ماهیچه ای با کمبود ویتامین D رابطه داشته و موجب بروز بی حالی و سستی در فرد می شود.»
دکتر تیرنگ نیستانی افزود:«آفتاب مهمترین منبع ویتامین D است همچنین این ویتامین در روغن کبد ماهی که در جیره غذایی مردم ما رایج نیست موجود است و زرده تخم مرغ و قارچ نیز تا حدودی حاوی این ویتامین هستند و اخیرا روش هایی در حال ابداع است که قارچ ها را در معرض UV قرار می دهند تا میزان ویتامین D موجود در آن بالاتر رود.»
داروهای مکملی که به رفع این مشکل کمک میکنند: ایمیونس، بیوتین، امگا3،سانستول، دونت پاز، آدامل، آیمینواسید، زینک
منبع : salamatnews.com
ویتامین ها نقش بسیار مهمی را در بدن ایفا می کنند ، به طوری که کمبود یکی از آنها می تواند برای فرد مشکلات بسیاری را ایجاد کند ، در این مطلب در رابطه با کمبود ویتامین ، علائم و راه های درمان آن صحبت خواهیم کرد . با ما همراه باشید.
بسیاری اوقات بدون آنکه متوجه باشیم بدنمان دچار کمبود ویتامین می شود. علایمی که کمبود ویتامین بدن را نشان می دهد شامل علایم بیوشیمیایی، بالینی و عملکردی است…
علایم بیوشیمیایی معمولا با آزمایش مشخص می شود. علایم بالینی هم همان علایم ظاهری است که در بیمار کاملا مشهود است مانند خشکی پوست، شکاف گوشه لب ها، مشکل پوستی در دست و پا، ریزش مو، شکل خاص زبان، کمرنگ شدن ملتحمه به دلیل کم خونی، خونریزی لثه ناشی از کمبود ویتامین C و…
علایم عملکردی علایمی است که فرد طی فعالیت های روزانه از خود بروز می دهد. مثلا ممکن است هنگام بالارفتن از پله ها دچار خستگی شود و این ناشی از کمبود ویتامین مرتبط با خونسازی باشد. یک راه دیگر بررسی کمبود ویتامین که معمولا در جمعیت ها ارزش دارد بررسی میزان دریافت موادغذایی آنهاست. مثلا اگر میزان دریافت موادمغذی در غذاهای جمعیت مورد مطالعه کم باشد می توان علایم ناشی از کمبود آن مواد را پیش بینی کرد.
کمبود ویتامین ها معمولا علایم مختلفی ایجاد می کنند اما مهم ترین این علایم عبارتند از:
کمبود ویتامین D: پرانتزی شدن پاها، راشیتیسم یا نرمی استخوان
کمبود ویتامینB1 یا تیامین: علایم عصبی و خشکی پوست
کمبود ویتامین B2 یا ریبوفلاوین: زخم گوشه لب ها، ترک خوردگی لب ها، زخم شدن داخل دهان و زبان و تورم و بزرگی آن
کمبود ویتامین B5 یا پانتوتنیک اسید: افسردگی، اختلال شخصیت، مشکلات قلبی، افزایش خطر عفونت ها، خستگی، دردهای شکمی، اختلال خواب، کرختی، تغییرات حسی در بازوها و ساق پاها، بی حالی و گرفتگی عضلات
کمبود ویتامین B12: کم خونی، زوال عقل، فراموشی، بی حسی و کرختی پا، نداشتن هماهنگی عضلانی، کاهش حافظه و…
کمبود ویتامین C: تحریک پذیری، بیقراری، ناآرامی، خونریزی از لثه، خستگی و کوفتگی
کمبود ویتامین A: کراتوز پوستی، شب کوری، خشکی ملتحمه و کاهش اشک
تاخیر در ترمیم زخم ها هم می تواند گاهی به دلیل کمبود ویتامین های مختلف از جمله ویتامین B5 و ویتامین C باشد.
بهترین کار برای کنترل میزان ویتامین های بدن انجام آزمایش چکاپ است. بهتر است این کار زیر نظر پزشک انجام شود. اگر نتیجه آزمایش خوب باشد و مشکلی دیده نشود می توان 2 سال دیگر آزمایش را تکرار کرد ولی اگر مشکلی در آزمایش وجود داشت باید آن را درمان و آزمایش را تکرار کرد.
در کشور ما کمبود ویتامین B2 یا ریبوفلاوین، ویتامین A، C، D و B12 بیش از بقیه دیده می شود. البته کمبود ویتامین های دیگر به درجات مختلف را هم می توان در مردم کشور ملاحظه کرد که همه مربوط به نوع تغذیه آنهاست. مثلا در حال حاضر در بسیاری از نقاط کشور ما سبزی و میوه به حد کافی استفاده نمی شود و میزان مصرف لبنیات بسیار پایین است و این یکی از دلایل عمده کمبود ویتامین هاست.
کمبود ویتامین به خصوص ویتامین های گروه B که نقش کلیدی در شکل گیری اعصاب دارند روی سلامت اعصاب تاثیر می گذارند و باعث می شود فرد آرامش عصبی نداشته باشد. بعضی از کمبودهای شدید مثل کمبود شدید ویتامین B6 حتی می توانند به شکل تشنج بروز کنند.
بهترین اقدام برای پیشگیری از کمبود ویتامین ها مصرف به اندازه و کافی از هر 4 گروه اصلی موادغذایی در برنامه روزانه است. در این صورت می توان تقریبا اطمینان پیدا کرد فرد به کمبود ویتامین مبتلا نخواهد شد. پر مصرف ترین داروهای مکملی که به رفع کمبود ویتامین کمک میکند عبارتند از: ایمیونس، بیوتین، امگا3،سانستول، دونت پاز، آدامل، آیمینواسید، زینک
متأسفانه دیده میشود که اطرافیان، هنگام تشنج دستوپای فرد متشنج را میگیرند، ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی میدهند و یا اینکه آب سرد روی فرد میریزند که باید گفت هیچکدام از این موارد لازم نیست و بهتر است فرد به پهلو خوابیده شود."
هر کودکی که بیش از یک حمله تشنجی به خصوص بدون علت خاص داشته باشد در طبقهبندی صرع قرار میگیرد صرع در بیشتر مواقع علت مشخصی ندارد اما گاهی زمینه ژنتیکی در خانواده فرد وجود دارد."
در این بیماری در تعدادی از سلولهای عصبی مغز فعالیتهای الکتریکی غیر طبیعی ایجاد میشود و در برخی از انواع صرع علامتهایی مانند کمبود قند خون، ضربههای مغزی، کمبود کلسیم ومنیزیم و تب دیده میشود."
تخمین زده میشود که در دنیا بیش از 50 میلیون نفر به صرع مبتلا هستند و در هر یک میلیون جمعیت 5 هزار مورد ابتلاء به صرع دیده میشود. همچنین 500 مورد جدید بیماری در هر سال به وجود میآید. لذا شیوع این بیماری بین 5 تا 10 هزار در جمعیت است."
مادران مبتلا به صرع میتوانند باردار شوند و فرزندان آنها مشکلی ندارند البته باید تحت کنترل قرار بگیرند."
75درصد صرعها زیر 20 سال شروع میشود، بیشترین این موارد در بین کودکان 1تا 12 سال به وجود میآید که با دوره درمان مناسب قابل علاج است."
اصل این درمان مصرف دارو است که دوره درمان دارویی بین 2 تا 5 سال پس از آخرین تشنج است. انتخاب دارو بر اساس نوع تشنج، سابقه و سن بیمار است و در حین درمان بیمار باید تحت کنترل پزشک باشد."
پس از شروع مصرف دارو 20 درصد بیماران به راحتی به دارو جواب داده و دیگر تشنجی برای آنها رخ نمیدهد. 40 تا 50 درصد بیماران هم نیاز به افزایش دارو دارند و 30درصد باقی مقاوم به درمان دارویی هستند که برای این بیماران داروهای ضد تشنج جدید امتحان میشود و گاهی نیز درمان جراحی برای آنها انجام میشود."
رژیم غذایی کتوژنتیک راه دیگری است که در بیشتر کودکان امتحان میشود و در 50 درصد موارد بیش از 50 درصد تشنجها را کم میکند اما عوارضی هم دارد چرا که در این رژیم چربی فرد بسیار بالا میرود و قند وی کاهش مییابد."
راه دیگر درمان صرع تحریک عصب واگ است که در 40 تا 50 درصد موارد بیش از 50 درصد در مراحل اول استفاده، تشنج را کاهش میدهد."
این بیماری یک بیماری قدیمی است و در زمانهای قدیم برای درمان آن از سوراخ کردن جمجمه و سوزاندن فرد استفاده میشد، بیماریهایی مانند ریسه رفتن و فنت که در آن فرد ایستاده به یکباره دچار سرگیجه شده و زمین میخورد با صرع اشتباه گرفته میشود که پزشک در این زمینه باید دقت کند."
داروهای ضد تشنج: کلونازپام، زونیساماید، لوتیراستام، گاباپنتین، پرگابالین